Shu-Ha-Ri en Agile werken: zo doe je dat!

‘Je bent de beste docent als je kunt leren van leerlingen,’ zei Martin in onze podcast, waarin onder andere de Japanse filosofie Shu-Ha-Ri werd besproken. Het wordt gezien als een manier waarop nieuwe technieken worden geleerd in drie verschillende fases. Het doel van Shu-Ha-Ri is dat de leerling uiteindelijk de meester wordt en dat de leerling de meester zelfs zal overstijgen. Deze denkwijze wordt vaak gekoppeld aan agile werken. Wat het precies is en hoe je het kan toepassen leggen wij je graag uit.

Dit is Shu-Ha-Ri

Shu-Ha-Ri is ontstaan uit de Japanse vechtkunst. Het is de manier waarop bepaalde kennis van de leraar (Sensei) wordt overgebracht naar de leerling, met als doel de leerling het meesterschap bij te brengen. Het is een methode wat bestaat uit drie verschillende fases: de Shu, de Ha en de Ri. Deze drie woorden zijn inmiddels een begrip in agile werken en geven aan in welke fase de leerling zit. Het ultieme doel is om de leerling uiteindelijk de meester te laten overstijgen.

”Het ultieme doel is om de leerling uiteindelijk de meester te laten overstijgen.”

De Shu-fase

In deze eerste fase van Shu-Ha-Ri volgt de leerling de instructies van de meester. Zonder vragen te stellen luistert hij naar wat er wordt gezegd en doet hij precies wat hem wordt opgedragen. De onderliggende theorie is hierin nog niet belangrijk.

In deze fase zie je dat de rol van de ‘meester’ tegenwoordig wordt ingevuld door een Scrum Master of een Agile Coach. Zij vertellen de ‘leerling’ hoe iets moet worden gedaan en leert hen de basisvaardig tot in de puntjes aan.

De Ha-fase

In de Ha-fase zie je dat de leerling de basistechnieken begint te beheersen en dat er behoefte is aan onderliggende principes of theorieën. Er worden ‘waarom?’- vragen gesteld en de kennis wordt alleen maar verder vergroot. Al het geleerde wordt in de praktijk toegepast en de standaardregel die in de eerste fase is aangeleerd wordt eigen gemaakt. 

In de praktijk zie je hier dat de eerste mentor zijn eerste taak heeft volbracht: alle kennis is overgedragen. Maar de leerling wilt meer. Hij kent de vaardigheden, er komen nieuwe inzichten en er worden nieuwe grenzen opgezocht. De Scrum Master of Agile Coach kijkt vanaf een afstand toe en beantwoordt alleen nog de vragen die er eventueel nog opkomen. De rol is nu veranderd naar een begeleider in plaats van een docent.

De Ri-fase

In deze laatste fase is het moment daar dat de leerling de leraar overstijgt. Hij bezit alle vaardigheden en alle kennis om een geheel eigen manier van werkwijze en experimenten te ontwikkelen. Alles wordt toegepast en de leraar ziet dat er een nieuwe ‘meester’ is ontstaan. Dit is een proces wat heel geleidelijk gaat. 

”In onze maatschappij wordt er vaak gekeken naar de diploma’s en certificaten die iemand heeft, maar in Shu-Ha-Ri is de drive eigenlijk nog veel belangrijker.”

De rol van de begeleider is gewijzigd naar de rol van een adviseur, waarbij hij eigenlijk alleen nog in het spel komt wanneer de leerling dat verzoekt. De leerling is de leraar overstegen.

Spelregels in Shu-Ha-Ri

Er staat niks vast over hoelang een bepaalde fase mag duren. Iedere leerling leert op zijn eigen manier en iedere docent is ook verschillend. In onze maatschappij wordt er vaak gekeken naar de diploma’s en certificaten die iemand heeft, maar in Shu-Ha-Ri is de drive eigenlijk nog veel belangrijker. De wil om te leren en het geleerde toepassen is het belangrijkst, daar vallen geen spelregels aan te hangen.

Shu-Ha-Ri beschrijft op deze manier de drie fases waarin een leerling uiteindelijk de leraar zal overstijgen. In agile werken wordt dit vaak gebruikt om een traject vorm te geven. wil je meer weten over Shu-Ha-Ri of over agile in jouw onderneming? Neem dan vooral contact met ons op.

Ben je benieuwd naar de podcast waarin deze term wordt besproken door Martin en Erwin? Je beluistert hem op Spotify!